صنعت غذای ایران یکی از قدیمیترین صنایع ایران است که بهطور تاریخی عمدتا توسط بخشخصوصی اداره میشود و به همین علت نسبت به صنایع دیگر عمدتا دولتی کشور از درجه رقابتپذیری بالاتری برخوردار است. صنایع فعال در این حوزه خود را به جدیدترین تکنولوژیهای روز دنیا برای رقابت سختتر با رقبا مجهز ساختهاند.
اوج شتابگیری تاسیس کارخانههای صنایع غذایی به شکل مدرن و امروزی آن مانند بسیاری دیگر از صنایع کشور به ورود موج تجددخواهی و گسترش شهرنشینی در ایران یعنی نیمه اول قرن حاضر بازمیگردد، چراکه در این دوران روشهای سنتی تولید غذا دیگر جوابگوی نیاز شهروندان نبود و با الزامات زندگی شهری همخوانی نداشت، ازاینرو گسترش مدرنیزاسیون در ایران سبب شد سرمایهگذاران با پیروی از الگوهای پیشرفته موجود در کشورهای غربی و با توجه به پتانسیلهای بالای کشور در تولید محصولات کشاورزی اقدام به احداث کارخانههای صنایع غذایی در نقاط مختلف کشور کنند. گرچه احداث بسیاری از کارخانههای صنایع غذایی ایران که امروز هم در میان کارخانههای موفق و بزرگ کشور هستند به دهههای ۴۰ و ۵۰ بازمیگردد، اما در دهههای پس از انقلاب اسلامی به علت سیاستهای در پیش گرفته شده با هدف استقلال و کاهش وابستگی به کشورهای غربی، واردات محصولات غذایی به کشور بهطور گستردهای محدود شد، کارخانههای صنایع غذایی بسیاری در این مدت در کشور تاسیس شدند و کارخانههای قبلی توانستند فعالیت خود را گسترش داده و علاوه بر رفع نیاز جمعیت رو به گسترش ایران، محصولات خود را به دیگر کشورها نیز صادر کنند.
در همین راستا محمد عبداللهی، رئیس هیاتمدیره فرآوردههای غذایی سمیه و مدیرعامل شرکت پخش آیسان در خصوص صنایع غذایی سمیه گفت: این شرکت از جمله شرکتهایی است که از دیرباز به تولید محصولات غذایی مشغول بوده و اگرچه محصولات متنوعی دارد، اما در بین عموم این برند با محصول کشک شناخته میشود.
به گفته وی در حال حاضر این شرکت از کشک محصولی تنقلاتی تهیه کرده که میتواند جایگزین مناسبی بهجای پفک و چیپس برای کودکان شود. در کنار این موضوعات، سمیه با رویکرد توسعه بازار هدف و تبدیلشدن از برندی سنتی به برندی خلاق و نوآور، اقدام به تغییرات ساختاری کرده است. این تغییرات شامل، تغییر در هویت بصری، گسترش طیف سبد محصولات، برقراری ارتباط قویتر با مصرفکننده نوجوی امروزی و ورود به صنعت تنقلات، باهدف تولید و عرضه تنقلات سالم و ارتقای سرانه مصرف کشک است.
وی در رابطه با برنامههای توسعهای شرکت گفت: در سالهای گذشته شرکت سمیه باهدف توسعه صنعت، نوشیدنی «ماتینا» را به سبد محصولات خود اضافه کرده است. این نوشیدنی دارای کنسانتره طبیعی میوه و حاوی تخمشربتی است و در طعمهای پرتقال، انبه، هلو، لیمو و نعنا، سیب و دارچین، انار و آناناس تولید و عرضه میشود. در برنامههای توسعه امسال، ورود به صنعت تنقلات را در دستور کار خود قرار داده و کشک خشک تنقلاتی را به اسم «کشکام» تولید کردیم. کشکام در بستهبندی تک نفره با طعم ساده و بستهبندی پذیرایی با چهار طعم ساده، زعفرانی، گردویی، کنجد و سیاهدانه، تولید و عرضه میشود.
وی ادامه داد: کشکام جایگزین مناسبی برای اسنکها و بهطورکلی تنقلات ناسالم است. این محصول هم برای کودکان و هم برای سالمندان و حتی برای خانمهای باردار مناسب است و با توجه به اینکه حاوی مقدار زیادی پروتئین، کلسیم و فسفر است ارزش تغذیهای بالایی دارد.
رئیس هیاتمدیره فرآوردههای غذایی سمیه گفت: صنعت غذا یکی از صنایع رقابتی در جهان است. به نظر من صنعت غذا در ایران نهتنها چیزی کمتر از صنعت جهانی ندارد بلکه با توجه به بررسیهای دقیقی که نسبت به کیفیت و سلامت محصولات انجام میشود، از صنعت غذا در جهان جلوتر هم است.
وی در خصوص مشکلات در صنعت غذا گفت: مشکلات همیشه وجود داشته و خواهند داشت؛ ما یاد گرفتهایم که از روی موانع با موفقیت عبور کنیم. هیچچیز نمیتواند مانع رشد مجموعهای که مصمم است بشود. همانطور که میدانید طی سالهای اخیر پروسه عرضه محصول به مصرفکننده نهایی بیشازپیش تحت تاثیر فعالیت و توسعه فروشگاههای زنجیرهای بهویژه فروشگاههای زنجیرهای تخفیفی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: از آنجا که فروشگاههای زنجیرهای و تخفیفی در زمینه پخش مواد غذایی و ارتباط موثر با مصرفکننده نهایی، نقش مهمی را ایفا میکنند، لاجرم شرکتهای تولیدی باید ارتباط بهینه و هدفمندی با آنها ایجاد کنند؛ ازاینرو حضور سندیکای فعال، برای تدوین سیاستگذاریهای کلان تعامل با این فروشگاهها، لازم و حیاتی به نظر میرسد. حضور سندیکای قوی میتواند از بروز مشکلاتی مانند دوره بازپرداخت طولانی این فروشگاهها و دریافت هزینههای فروش بالا توسط آنها که در حال حاضر واحدهای تولیدی را دچار چالش کرده است، جلوگیری کند.
عبداللهی در ادامه گفت: با توجه به اهمیت بیش از پیش رعایت مسائل بهداشتی در دوران کرونا، شرکت سمیه رعایت پروتکلهای تدوین شده، اعم از تولید محصول کاملا سالم و توجه بهسلامت کارکنان خود را با وسواس بیشتری دنبال میکند.
از سوی دیگر با توجه به اطمینان مصرفکنندگان از سلامت محصولات بستهبندیشده و کنسروی از نظر عاری بودن از ویروس، فروش موادغذایی از قبیل کشک بستهبندی، کنسروها، گلاب و آبلیمو، در طول این دوره افزایش و فروش برخی از محصولات مثل نوشیدنیها کاهش داشته است.
وی در خصوص صادرات محصولات توضیح داد: با توجه به افزایش نرخ ارز، صادرات مواد غذایی افزایش یافته است و در صورت حمایت دولت و با افزایش ضریب نفوذ محصولات ما در بازارهای خارجی، میزان صادرات میتواند بیشتر هم شود.
یکی از مشکلات ما در صادرات دریافت وجه از کشورهای مقصد است که در صورت رفع این مانع، تولیدکننده میتواند افزایش صادرات بیشتری داشته باشد. نکته دیگری که جای تامل دارد این است که شرکتهای همتراز باید در مورد قیمتگذاری بازارهای خارجی، دقت بیشتری کنند و از قیمتگذاری نامتعارف خودداری کنند.